bul
Ôèã. 1
1 Ïîäàâàùà äðúæêàâúðòåíå
Îáùè óêàçàíèÿ çà áåçîïàñíîñò
ÂÍÈÌÀÍÈÅ! Òðÿáâà äà ñå ïðî÷åòàò âñè÷êè óêàçàíèÿ. Íåñïàçâàíåòî
íà ïîñî÷åíèòå ïî-äîëó óêàçàíèÿ ìîæå äà äîâåäå äî òîêîâ óäàð, ïîæàð
è/èëè äà ïðåäèçâèêà òåæêè íàðàíÿâàíèÿ. Èçïîëçâàíîòî â òåêñòà ïîíÿòèå
„åëåêòðè÷åñêè óðåä", ñå îòíàñÿ äî çàõðàíâàíè îò ìðåæàòà åëåêòðè÷åñêè
èíñòðóìåíòè (ñ êàáåë), åëåêòðè÷åñêè èíñòðóìåíòè ñ áàòåðèè (áåç êàáåë),
ìàøèíè è åëåêòðè÷åñêè óðåäè. Èçïîëçâàéòå åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä ñàìî
ïî ïðåäíàçíà÷åíèå è ñëåäâàéêè îáùèòå óêàçàíèÿ çà áåçîïàñíîñò è
ïðåäîòâðàòÿâàíå íà çëîïîëóêè.
ÑÚÕÐÀÍßÂÀÉÒÅ ÍÀÑÒÎßÙÈÒÅ ÓÊÀÇÀÍÈß ÍÀ ÑÈÃÓÐÍÎ ÌßÑÒÎ.
A) Ðàáîòíî ìÿñòî
a) Ïîääúðæàéòå ðàáîòíîòî ñè ìÿñòî ÷èñòî è ïîäðåäåíî.
Áåçïîðÿäúêúò è íåäîñòàòú÷íîòî îñâåòëåíèå íà ðàáîòíîòî ìÿñòî
ìîãàò äà äîâåäàò äî çëîïîëóêè.
b) Íå ðàáîòåòå ñ åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä âúâ âçðèâîîïàñíà ñðåäà,
ò.å. â áëèçîñò äî ëåñíîçàïàëèìè òå÷íîñòè, ãàçîâå èëè ïðàõîâå.
Åëåêòðè÷åñêèòå óðåäè ïðîèçâåæäàò èñêðè, êîèòî ìîãàò äà çàïàëÿò
ïðàõà èëè èçïàðåíèÿòà.
c) Ïî âðåìå íà ðàáîòà ñ åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä äðúæòå äåöàòà è
äðóãè ëèöà íà áåçîïàñíî ðàçñòîÿíèå. Ïðè ðàçñåéâàíå ìîæåòå äà
çàãóáèòå êîíòðîë âúðõó óðåäà.
B) Åëåêòðè÷åñêà áåçîïàñíîñò
a) Ùåïñåëúò íà åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä òðÿáâà äà ïàñâà äîáðå íà
êîíòàêòà. Ùåïñåëúò íå òðÿáâà äà ñå èçìåíÿ ïî íèêàêúâ íà÷èí.
Íå èçïîëçâàéòå àäàïòèðàùè ùåïñåëè ñúñ çàíóëåíèòå åëåê-
òðè÷åñêè óðåäè. Íåïðîìåíåíèòå ùåïñåëè è ïîäõîäÿùèòå êîíòàêòè
îãðàíè÷àâàò ðèñêà îò òîêîâ óäàð. Àêî åëåêòðè÷åñêèÿò óðåä å ñíàáäåí
ñúñ çàùèòåí ïðîâîäíèê, òîé ìîæå äà ñå âêëþ÷âà ñàìî â êîíòàêòè
ñúñ çàçåìÿâàùà êîíòàêòíà ñèñòåìà (øóêî). Íà ñòðîèòåëíàòà ïëîùàäêà,
âúâ âëàæíà ñðåäà, íà îòêðèòî èëè ïðè ïîäîáíè îáñòîÿòåëñòâà,
âêëþ÷âàéòå åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä êúì ìðåæàòà ñàìî ÷ðåç ïðåäïàçåí
ïðåêúñâà÷ ñ óòå÷åí òîê 30mA (FI-ïðåêúñâà÷).
b) Èçáÿãâàéòå òåëåñíèÿ êîíòàêò ñúñ çàçåìåíè ïîâúðõíîñòè, êàòî
òðúáè, ðàäèàòîðè, ïå÷êè è õëàäèëíèöè. Ñúùåñòâóâà ïîâèøåí
ðèñê îò òîêîâ óäàð, êîãàòî òÿëîòî Âè å çàçåìåíî.
c) Ïðåäïàçâàéòå óðåäà îò äúæä è âëàãà. Ïðîíèêâàíåòî íà âîäà â
åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä óâåëè÷àâà ðèñêà îò òîêîâ óäàð.
d) Íå èçïîëçâàéòå êàáåëà çà äðóãè öåëè, íàïð. äà ïðåíàñÿòå óðåäà,
äà ãî îêà÷âàòå, äà èçäúðïâàòå ùåïñåëà îò êîíòàêòà. Äðúæòå
êàáåëà äàëå÷ îò òîïëèíà, ìàñëà, îñòðè ðúáîâå èëè ïîäâèæíèòå
äåòàéëè íà óðåäà. Íàðàíåíèòå èëè çàïëåòåíè êàáåëè óâåëè÷àâàò
ðèñêà îò òîêîâ óäàð.
e) Êîãàòî ðàáîòèòå ñ åëåêòðè÷åñêè óðåä íà îòêðèòî, èçïîëçâàéòå
ñàìî óäúëæàâàùè êàáåëè, êîèòî ñúùî ñà îäîáðåíè çà ðàáîòà
íà îòêðèòî. Èçïîëçâàíåòî íà îäîáðåí çà óïîòðåáà íà îòêðèòî
óäúëæàâàù êàáåë, îãðàíè÷àâà ðèñêà îò òîêîâ óäàð.
C) Áåçîïàñíîñò íà ëèöàòà
a) Áúäåòå âíèìàòåëíè, ñëåäåòå òîâà, êîåòî ïðàâèòå, è ïîäõîæäàéòå
ðàçóìíî êúì ðàáîòàòà ñ åëåêòðè÷åñêè óðåäè. Íå èçïîëçâàéòå
åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä, àêî ñòå óìîðåíè èëè ïîä âëèÿíèå íà
íàðêîòèöè, àëêîõîë èëè ìåäèêàìåíòè. Åäèí ìîìåíò íà íåâíèìàíèå
ïî âðåìå íà åêñïëîàòàöèÿ íà åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä ìîæå äà äîâåäå
äî ñåðèîçíè íàðàíÿâàíèÿ.
b) Íîñåòå çàùèòíî îáëåêëî è âèíàãè ïðåäïàçíè î÷èëà. Íîñåíåòî
íà çàùèòíî îáëåêëî, êàòî ìàñêà çà ïðàõ, îáóâêè, êîèòî íå ñå õëúçãàò,
êàñêà èëè ñëóøàëêè, ñïîðåä âèäà è ïðèëîæåíèåòî íà åëåêòðè÷åñêèÿ
óðåä, îãðàíè÷àâà ðèñêà îò òîêîâ óäàð.
c) Èçáÿãâàéòå íåâîëíîòî ïóñêàíå â åêñïëîàòàöèÿ íà óðåäà. Ïðåäè
äà ïîñòàâèòå ùåïñåëà â êîíòàêòà, ñå óâåðåòå, ÷å ïðåêúñâà÷úò
å â ïîçèöèÿ „èçêëþ÷åí". Êîãàòî ïðè ïðåíàñÿíå íà óðåäà, ïðúñòúò
Âè å íà ïðåêúñâà÷à èëè ñâúðçâàòå âêëþ÷åíèÿ óðåä êúì ìðåæàòà,
òîâà ìîæå äà äîâåäå äî çëîïîëóêè. Íèêîãà íå øóíòèðàéòå èìïóëñíèÿ
ïðåêúñâà÷.
d) Ïðåäè äà âêëþ÷èòå åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä, îòñòðàíåòå âñè÷êè
èíñòðóìåíòè çà íàñòðîéêà èëè ãàå÷íè êëþ÷îâå. Åäèí èíñòðóìåíò
èëè êëþ÷, êîéòî ñå íàìèðà âúâ âúðòÿù ñå äåòàéë íà óðåäà, ìîæå
2 Äðúæêà íà äâèãàòåëÿ
3 Ïðúñòåí çà ïîñîêàòà íà âúðòåíå
äà äîâåäå äî íàðàíÿâàíèÿ. Íèêîãà íå ïîñòàâÿéòå ïðúñòèòå ñè âúâ
âúðòÿùè ñå (öèðêóëèðàùè) äåòàéëè íà óðåäà.
e) Íå ñå íàäöåíÿâàéòå. Ïîãðèæåòå ñå äà çàåìåòå ñòàáèëíî
ïîëîæåíèå è äà çàïàçèòå ðàâíîâåñèå ïðåç öÿëîòî âðåìå. Ïî
òîçè íà÷èí ùå ìîæåòå äà êîíòðîëèðàòå óðåäà ïî-äîáðå â íåî÷àêâàíè
ñèòóàöèè.
f) Íîñåòå ïîäõîäÿùî çà öåëòà îáëåêëî. Íå íîñåòå øèðîêè äðåõè
èëè áèæóòà. Äðúæòå êîñàòà, îáëåêëîòî è ðúêàâèöèòå ñè äàëå÷å
îò ïîäâèæíèòå äåòàéëè. Õëàáàâèòå äðåõè, áèæóòàòà èëè äúëãèòå
êîñè ìîãàò äà ñå çàõâàíàò îò ïîäâèæíèòå äåòàéëè.
g) Êîãàòî íà óðåäà ìîãàò äà ñå ìîíòèðàò ïðàõîñìóêà÷êà èëè óëàâÿùî
óñòðîéñòâî, óâåðåòå ñå, ÷å òå ñà ñâúðçàíè è ñå èçïîëçâàò
ïðàâèëíî. Óïîòðåáàòà íà òåçè ñúîðúæåíèÿ îãðàíè÷àâà ðèñêà,
ïîðîäåí îò ïðàõà.
h) Ïðåäîñòàâÿéòå åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä ñàìî íà îáó÷åíè çà öåëòà
ëèöà. Ìëàäåæèòå ìîãàò äà ðàáîòÿò ñ åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä, ñàìî àêî
ñà íà âúçðàñò íàä 16 ãîäèíè, êîåòî å íåîáõîäèìî çà çàâúðøâàíå
íà îáðàçîâàíèåòî èì, è ñàìî ïîä êîíòðîëà íà ñïåöèàëèñò.
D) Ñòàðàòåëíî áîðàâåíå ñ åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä
a) Íå ïðåòîâàðâàéòå óðåäà. Èçïîëçâàéòå óðåä, ñúîòâåòñòâàù íà
ðàáîòàòà Âè. Ñ ïîäõîäÿùèÿ åëåêòðè÷åñêè óðåä ùå ðàáîòèòå ïî-
äîáðå è ïî-áåçîïàñíî ïðè ïîñî÷åíàòà ìîùíîñò.
b) Íå èçïîëçâàéòå åëåêòðè÷åñêè óðåä, ÷èéòî ïðåêúñâà÷ å ïîâðåäåí.
Åäèí åëåêòðè÷åñêè óðåä, êîéòî âå÷å íå ìîæå äà ñå âêëþ÷è èëè
èçêëþ÷è, å îïàñåí è òðÿáâà äà ñå ðåìîíòèðà.
c) Ïðåäè äà ïðåäïðèåìåòå íàñòðîéêè ïî óðåäà, äà ñìåíÿòå
ïðèíàäëåæíîñòèòå èëè äà îñòàâèòå óðåäà íàñòðàíà, èçâàäåòå
ùåïñåëà îò êîíòàêòà. Òàçè ïðåäîõðàíèòåëíà ìÿðêà ïðåäîòâðàòÿâà
íåâîëíîòî ñòàðòèðàíå íà óðåäà.
d) Ñúõðàíÿâàéòå åëåêòðè÷åñêèòå óðåäè, êîèòî íå èçïîëçâàòå,
èçâúí îáñåãà íà äåöà. Íå ïîçâîëÿâàéòå óðåäà äà ñå èçïîëçâà
îò ëèöà, êîèòî íå ñà çàïîçíàòè ñ íåãî èëè íå ñà ïðî÷åëè
íàñòîÿùèòå óêàçàíèÿ. Åëåêòðè÷åñêèòå óðåäè ñà îïàñíè, êîãàòî ñå
èçïîëçâàò îò íåîáó÷åíè ëèöà.
e) Ãðèæåòå ñå äîáðå çà åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä. Êîíòðîëèðàéòå äàëè
ïîäâèæíèòå äåòàéëè íà óðåäà ôóíêöèîíèðàò áåçóïðå÷íî è íå
çàÿæäàò, äàëè äåòàéëèòå ñà ñ÷óïåíè èëè íàðàíåíè òàêà, ÷å
ôóíêöèîíèðàíåòî íà åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä ñå çàòðóäíÿâà. Ïðåäè
äà èçïîëçâàòå óðåäà, îñòàâåòå ïîâðåäåíèòå äåòàéëè äà áúäàò
ðåìîíòèðàíè îò êâàëèôèöèðàí ïåðñîíàë èëè îò îòîðèçèðàí
ñåðâèç íà REMS. Ìíîãî çëîïîëóêè ñà ïðè÷èíåíè îò ëîøî ïîääúðæàíè
åëåêòðè÷åñêè èíñòðóìåíòè.
f) Ïîääúðæàéòå ðåæåùèòå èíñòðóìåíòè îñòðè è ÷èñòè. Ãðèæëèâî
ïîääúðæàíèòå ðåæåùè èíñòðóìåíòè ñ íàòî÷åíè îñòðèåòà çàÿæäàò
ïî-ðÿäêî è ñå óïðàâëÿâàò ëåñíî.
g) Îáåçîïàñåòå îáðàáîòâàåìèÿ äåòàéë. Èçïîëçâàéòå çàòåãàòåëíè
óñòðîéñòâà èëè ìåíãåìå, çà äà çàêðåïèòå äåòàéëà. Òîçè íà÷èí å ïî-
áåçîïàñåí, îòêîëêîòî äà ãî äúðæèòå ñ ðúêà, à îñâåí òîâà èìàòå íà
ðàçïîëîæåíèå è äâåòå ñè ðúöå çà ðàáîòà ñ óðåäà.
h) Èçïîëçâàéòå åëåêòðè÷åñêèòå óðåäè, ïðèíàäëåæíîñòè, óðåäè
çà âãðàæäàíå è ò.í. ñúãëàñíî íàñòîÿùèòå óêàçàíèÿ è êàêòî å
ïîñî÷åíî â èíñòðóêöèèòå íà ñúîòâåòíèòå óðåäè. Îñâåí òîâà
âçåìåòå ïîä âíèìàíèå ñúùî óñëîâèÿòà íà ðàáîòà è äåéíîñòòà,
êîÿòî òðÿáâà äà ñå èçâúðøè. Èçïîëçâàíåòî íà åëåêòðè÷åñêè óðåäè
íå ïî ïðåäíàçíà÷åíèå ìîæå äà äîâåäå äî îïàñíè ñèòóàöèè. Âñÿêî
ñîáñòâåíîðú÷íî èçìåíåíèå íà åëåêòðè÷åñêèòå óðåäè å çàáðàíåíî
îò ñúîáðàæåíèÿ çà ñèãóðíîñò.
E) Ñòàðàòåëíî áîðàâåíå ñ óðåäè ñ áàòåðèè
a) Ïðåäè äà ïîñòàâèòå áàòåðèÿòà ñå óâåðåòå, ÷å åëåêòðè÷åñêèÿò
óðåä å èçêëþ÷åí. Ïîñòàâÿíåòî íà áàòåðèÿ â åëåêòðè÷åñêè óðåä,
êîéòî å âêëþ÷åí, ìîæå äà äîâåäå äî çëîïîëóêè.
b) Çàðåæäàéòå áàòåðèèòå ñàìî â çàðÿäíè óñòðîéñòâà, ïðåïîðú÷àíè
îò ïðîèçâîäèòåëÿ. Àêî çàðÿäíîòî óñòðîéñòâî, ïðåäíàçíà÷åíî çà
çàðåæäàíå íà îïðåäåëåí âèä áàòåðèè, ñå èçïîëçâà ñ äðóãè áàòåðèè,
ñúùåñòâóâà îïàñíîñò îò ïîæàð.
c)  åëåêòðè÷åñêèÿ óðåä ïîñòàâÿéòå ñàìî ïðåäíàçíà÷åíèòå çà
íåãî áàòåðèè. Óïîòðåáàòà íà äðóãè áàòåðèè ìîæå äà äîâåäå äî
íàðàíÿâàíèÿ è îïàñíîñò îò ïîæàð.
d) Äðúæòå áàòåðèèòå, êîèòî íå èçïîëçâàòå, äàëå÷ îò êëàìåðè,
ìîíåòè, êëþ÷îâå, ïèðîíè, âèíòîâå èëè äðóãè ìàëêè ìåòàëíè
ïðåäìåòè, êîèòî ìîãàò äà ïðåäèçâèêàò êúñî ñúåäèíåíèå ìåæäó
bul